ANALISIS WACANA

ANALISIS WACANA PADA CERITA “DIGONDHOL LELEMBUT WATU RENGGUK” PANJEBAR SEMANGAT EDISI 43

Disusun Guna Memenuhi Tugas Akhir Mata Kuliah Wacana Basa Jawa

Dosen Pengampu

Drs. Widodo, M. Pd.

Oleh

Silvia Oti Nugraheni

2601411004

PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA JAWA

FAKULTAS BAHASA DAN SENI

UNIVERSITAS NEGERI SEMARANG

2014

Analisis Wacana pada Cerkak ‘Digondhol Lelembut Watu Rengguk’

Karya : Dawam

Panjebar Semangat 43

Berdasarkan Kohesi

1.      Leksikal :

a.   Antonimi

-       Kiwa-tengen

2.      Gramatikal :

a.   Referensi

-       Berdasarkan Pengacuan :

1.        Anaforis

-       Bojone Kang Darman ya tanggaku kulon omah mau, lungguh ing kursi ruwang tamu. Kursiku ora larang regane ning yen nggo ngentebake bokong enak banget. Empuk lan pas tumemplek neng boyok.

-       Kang Darman apa ora bisa bali omahe Kang Umar. Dudu apa-apa, neng melu melekan ning omahe wong lanang sing duwe putra telu, siji wadon lan loro lanang iku. Putra mbarep kelas siji SMA Kauman kana. Sing loro isih SD.

-       Kabar bab ilange Kang darman cepet sumebar menyang ngendi-endi. Kabeh wong sadesaku, malah desa-desa kiwa-tengen uga katut umyeg.

-       Kang darman sing kaya wong malih owah pikire mau banjur digotong mudhun nganggo andha loro. Andha siji kanggo munggah saka sebelahe, sing andha sijine maneh kanggo mudhun saka sisih sing beda.

2.        Kataforis

-       Pas malem minggu, sesuk dina riyayane warga keturunan Cina. Riyaya Imlek.

-       Yen malem Minggu ngene iki, adhakane aku mlaku-mlaku nglelipur ati karo sisihanku menyang kutha. Kaya cah enom.

-       Berdasarkan Penanda Kohesif :

1.      Referensi Personal :

-       aku

-       kula

-       panjenengan

-       sampeyan

-       kita

-       dheweke

                                                                                              

2.      Referensi Demonstratif :

a.      Tempat

-          Neng nggunung kidul kana

-          Kidul omah kana

-          Ing omahku

-          Neng desaku

-          Neng remenge lampu teras

-          Neng kulon Pasar Bendhilwungu

-          Neng kecamatan

-          Neng kantor dhinas kabupaten kana

-          Neng omahe Kang Umar

-          SMA Kauman kana

-          Neng ndhuwur kandhang sapi

-          Neng kratone bangsa alus

-          Neng sakiwa-tengene watu mau

-          Neng kratone dhemit

-          Ing mburi kandhang kebo

b.      Temporal

·         Tentu           :

-          jam sepuluh bengi

-          jam sewelas bengi

-          malem Jemuah

-          rong wengi

-          telung dina

·         Tak Tentu   :

-          wiwit wingi sore

-          nganti bengi iki

-          wiwit enjing

-          sonten kalawau

-          sawise melekan

-          sawise pikirane normal

-          ngepasi leren ngarit

-          sawijining dina

b.   Konjungsi

-     Kebo lan sapi mau ingon-ingone dhemit

-     Mangan lan ngombe ora diopeni

-     Nganti ragane Kang Darman kuru aking presasat kari balung lan kulit.

-     Empuk lan pas tumemplek neng boyok.

-     Kebo seket lan sapi sewidak

-     Hubungan telpon karo Kang Umar

-     Sesuk utawa emben

-     Kontak batin karo lelembut

-     Kalah karo bangsane dhemit

-     Ora perlu tundhuk karo karepe bangsa lelembut ngaco iku

-     Sambunge karo ndremimil

-     Kesasar lan meh ilang